اگر اهل انجام سرویس‌های دوره‌ای خودرو باشید، قطعا در مورد تعویض فیلتر خودرو اطلاعاتی نسبی دارید. اما متاسفانه بسیاری از رانندگان، از تعویض فیلتر خودرو غافل هستند. البته بخشی از این موضوع به خاطر اطلاعات نداشتن در مورد زمان تعویض فیلتر خودرو است. همچنین بسیاری از رانندگان در مورد عواقب عدم تعویض به موقع فیلترهای خودرو اطلاعی ندارند. در هنگام خرید خودرو جدید، باید در مورد زمان تعویض فیلتر آن خودرو اطلاعات به دست بیاورید. همچنین باید بدانید که در صورت کارکرده بودن خودرو، مالک قبلی چه زمانی اقدام به تعویض فیلترها نموده. با ما همراه شوید تا در مورد زمان تعویض فیلتر خودرو اطلاعات بیشتری به دست بیاورید.

 

زمان تعویض فیلتر خودرو، زمان تازه نفس شدن آن

اصلا پیش از هر چیز بهتر است در مورد ماهیت وجود فیلترها صحبت کنیم. اصلا فیلتر چیست و چه کاربردی دارد؟ فیلتر به هر وسیله‌ای گفته می‌شود که به حالت صافی عمل می‌کند. فیلتر اجازه عبور به برخی مواد را داده و جلوی عبور برخی دیگر را می‌گیرد. در حقیقت حتی لایه دور چای کیسه‌ای را می‌توان نوعی فیلتر دانست. فیلتری که اجازه ورود آب را می‌دهد اما جلوی عبور چای را می‌گیرد. خب تصور کنید زمانی که این لایه به خوبی عمل نکند چه اتفاقی می‌افتد؟ ساده است. یا چای وارد آب جوش می‌شود یا اینکه اصلا آب وارد کیسه چای نخواهد شد. پس در نتیجه می‌توان گفت که عمل نکردن فیلتر، می‌تواند کلا عملکرد یک سیستم را با اختلال مواجه کند.

فیلترهای خودرو نیز دقیقا وضعیت مشابهی دارند. اگر به درستی عمل نکنند، اجازه عبور یک جزء اساسی کارکرد گرفته می‌شود. به این ترتیب دیگر نمی‌توانید انتظار داشته باشید که خودروی شما به درستی کار کند. پس باید فیلترهای مختلف را بهتر بشناسید و در مورد زمان تعویض فیلتر مورد نظر اطلاعات بیشتری داشته باشید. با این کار خودری شما همیشه تازه نفس خواهد بود.

 

معرفی انواع فیلترهای خودرو

در تمامی خودروها به صورت کلی چهار فیلتر مختلف وجود دارد. این فیلترها، فیلتر دریچه ورودی هوا، فیلتر تهویه داخل کابین، فیلتر سوخت یا همان صافی بنزین و فیلتر روغن نام دارند. تعویض نکردن به موقع هر کدام از اینها، می‌تواند آسیبی جدی به خودروی شما وارد کند. پس با ما همراه باشید که همه چیز را در مورد فیلترهای خودرو بدانید.

 

فیلتر دریچه ورودی هوا

اگر کاپوت خودروی خود را بالا بزنید، خواهید دید که لوله‌ای معمولا از پشت سپر یا جلوی رادیاتور به سمت موتور رفته. این لوله بزرگ، لوله هوا نام دارد. هوای مورد نیاز برای احتراق موتور از این لوله تامین می‌شود. حال تصور کنید که چه اتفاقی می‌افتد که اگر غبار و گرد و خاک را وارد محفظه احتراق کنید؟ حتی امکان دارد سنگ ریزه‌های کوچک به صورت اتفاقی وارد این محفظه شوند و به موتور آسیب اساسی وارد کنند. اما خودروسازان برای جلوگیری از این مشکل، فیلتری با نام فیلتر هوا در سر راه این لوله قرار داده‌اند. با این کار هوا از نوعی صافی عبور می‌کند تا هرگونه غبار، آلودگی و گرد و خاک از هوا جدا شود. به این ترتیب هوایی سالم و تصفیه شده وارد محفظه احتراق خواهد شد.

 

برداشتن فیلتر هوا

برخی بر این باور هستند که برداشتن این فیلتر، باعث افزایش شتاب خودرو می‌شود. این یک باور کاملا اشتباه است. با چنین کاری تنها خودروی خود را در معرض آسیبی شدیدی قرار خواهید داد. با برداشتن فیلتر هوا از مسیر لوله، گرد و خاک به تدریج وارد محفظه احتراق شده و به شمع‌ها آسیب می‌رساند. به این ترتیب احتراق خودرو با اشکال مواجه شده و حتی باعث افزایش مصرف سوخت و یا حتی خام سوزی می‌شود.

 

 

زمان تعویض فیلتر هوا

معمولا در هر بار تعویض روغن، یعنی بین ۵،۰۰۰ تا ۶،۰۰۰ کیلومتر، باید فیلتر هوای خود را نیز تعویض کنید. همانطور که نبود این فیلتر به موتور آسیب می‌رساند، عدم تعویض به موقع آن نیز باعث کاهش توان موتور می‌شود. زمانی که فیلتر به اندازه کافی پر شده باشد، دیگر اجازه عبور هوای کافی را به موتور نمی‌دهد. این هم به خاطر پر شدن تمامی منافذ عبور هوا است. پس زمانی که احساس کردید قدرت موتور کاهش یافته یا هنگام گاز دادن، موتور زوزه می‌کشد، زمان تعویض فیلتر هوای خودروی شما رسیده. تعویض فیلتر هوا هزینه زیادی ندارد، اما عدم تعویض به موقع آن، باعث افزایش مصرف سوخت و کاهش توان خودرو می‌شود.

البته به یاد داشته باشید که زمان تعویض فیلتر هوا به کیفیت هوای شهری که در آن زندگی می‌کنید نیز بستگی دارد. به عنوان مثال در شهرهای کویری که گرد و غبار هوا زیاد است یا تهران که آلودگی بالایی دارد، باید فیلتر هوا را در بین دو تعویض روغن نیز عوض کنید. با این کار به سلامت موتور خود کمک بزرگی خواهید کرد.

 

فیلتر تهویه داخل کابین

زمانی که شما سیستم تهویه خودروی خود را روشن می‌کنید، هوای بیرون وارد کابین می‌شود. سیستم خنک کننده یا گرم کننده اکثر خودروها، تنها وظیفه تنظیم دمای کابین را ندارند. بلکه هوایی که تهویه خودرو به بیرون می‌دهد، باید تصفیه شده باشد. به همین خاطر در مسیر هوای ورودی تهویه داخل کابین نیز یک فیلتر هوا قرار گرفته. این فیلتر در برخی موارد داخل کابین و در بعضی خودروها داخل موتور و چسبیده به کابین قرار دارد.

شاید با خودتان تصور کنید که عدم تعویض به موقع این فیلتر هوا چه مشکلی می‌تواند برای خودرو ایجاد کند؟ اصلا مگر سیستم تهویه خودرو ارتباطی با موتور دارد؟ خب طبیعی است که به جز کمپرسور کولر، سیستم تهویه هیچ ارتباطی با موتور برقرار نمی‌کند. اما زمانی که این فیلتر کثیف شده باشد، منافذ ورود هوای آن بسته می‌شود. به همین دلیل دیگر هوا از آن عبور نمی‌کند. این در حالی است که فن داخل کابین تلاش می‌کند تا هوای کافی را از دریچه‌ها خارج کند. هرچه این فیلتر کثیف‌تر شده باشد، فشار بیشتری به فن سیستم تهویه خودرو وارد می‌شود.

همچنین زمانی که از سیستم تهویه مطبوع خودرو، گزینه ورود هوا خارج را انتخاب کنید و فیلتر شما کثیف باشد، دود و بوهای نامطبوع وارد کابین خواهند شد. البته اگر کیفیت فیلتر هوای خریداری شده توسط شما نیز مناسب نبوده و منافذ بزرگی داشته باشد نیز این اتفاق رخ می‌دهد. پس برای حفظ سلامت خود و همچنین فن سیستم تهویه خود، فیلتر هوای داخل کابین را در بازه‌های منظم تعویض کنید.

 

زمان تعویض فیلتر هوا داخل کابین

همانند فیلتر هوای داخل موتور، این فیلتر را نیز بهتر است در هر بار سرویس روغن، تعویض نمایید. اما این مساله نیز به آب و هوای شهری که در آن زندگی می‌کنید بستگی دارد. اگر شهر شما آلودگی زیادی دارد و یا ذرات غبار هوا زیاد است، باید معمولا هر ماه یک بار این فیلتر را تعویض کنید تا به سلامت ریه‌های شما آسیبی وارد نشود.

 

فیلتر سوخت یا همان صافی بنزین

بنزین‌هایی که ما از آن استفاده می‌کنیم، ناخالصی‌های زیادی دارند. این ناخالصی‌ها می‌توانند هر نوع ذره‌ای باشند که از حد استاندارد بزرگ‌تر هستند. زمانی که بنزین می‌زنیم، سوخت وارد باک می‌شود. از آنجا پمپ بنزین سوخت را وارد شلنگ‌های سوخت‌رسانی کرده و به رله سوخت می‌رساند. رله سوخت بنزین را بین سوزن‌های مختلف انژکتور تقسیم می‌کند. از آنجا هم بنزین به صورت پودر وارد محفظه سوخت می‌شود. خب قطعا متوجه شدید که سیستم سوخت رسانی بسیار گسترده و حساس است. حال به این فکر کنید که یک سنگ ریزه بسیار کوچک می‌تواند چه آسیبی به این سیستم وارد کند؟

از همان ابتدای امر زمانی که ذره‌ای کوچک وارد باک شود، امکان این وجود دارد که به پمپ آسیب وارد کند. در درجه بعدی امکان آسیب رسیدن به شلنگ‌های سوخت رسانی وجود دارد.اگر از این مراحل نیز عبور کند، قطعا به رله سوخت و سوزن‌های انژکتور، آسیب جدی وارد خواهد شد. اما چطور باید جلوی این آسیب را گرفت؟ قطعا پاسخ به این سوال فیلتر سوخت یا همان صافی بنزین است.

 

فیلتر سوخت چیست؟

در هر خودرویی، دو فیلتر سوخت مختلف وجود دارد. اولین فیلتر داخل باک و جلوی پمپ قرار دارد. این فیلتر اصلی نیست و معمولا کسی آن را تعویض نمی‌کند. اما با این حال به تصفیه بنزین کمک هرچند کوچکی می‌کند. فیلتر سوخت دوم و اصلی، معمولا زیر خودرو و در مسیر شلنگ سوخت رسانی قرار گرفته. این فیلتر که به اندازه یک مشت بسته دست است، درون خود صافی‌های مختلفی دارد که جلوی عبور هرگونه ناخالصی را می‌گیرد و بزنین زلال را از خود خارج می‌کند.

قطعا با توجه به حساسیت سیستم سوخت رسانی، از اهمیت این فیلتر آگاه شدید. اما مساله اصلی اینجاست که ناخالصی‌های موجود در بنزین، از لحظه‌ای که خودرو روشن می‌شود، درون این فیلتر ذخیره خواهند شد. حال تصور کنید که بعد از گذشت مدتی کوتاه، با این کیفیت بنزین‌های مصرفی ما، چه بلایی سر فیلتر می‌آید؟ قطعا فیلتر پر خواهد شد و مسیر تردد سوخت را تنگ می‌کند. در این زمان است که زمان تعویض فیلتر سوخت سر می‌رسد.

 

چه زمانی باید فیلتر بنزین را تعویض کنیم؟

معمولا در شهرهایی که کیفیت سوخت توزیع شده پایین باشد، فیلتر بنزین خود را باید سریع‌تر عوض کنید. اما به صورت معمول بهتر است بین ۲۰ هزار تا ۳۰ هزار کیلومتر، صافی بنزین تعویض شود. هزینه این صافی زیاد نیست، اما در عملکرد خودروی شما بسیار موثر است.

 

عدم تعویض به موقع فیلتر بنزین چه عواقبی برای خودرو در پی خواهد داشت؟

تصور کنید که می‌خواهید از یک راهرو عبور کرده و وارد اتاق دیگری شوید. اگر این راهرو کاملا خالی باشد، با سرعتی بالا و بدون مشکل عبور خواهید کرد. حال تصور کنید که این راهرو کمی شلوغ باشد و با وسایل مختلف آن را پر کرده‌اند. حالا با چه سرعتی عبور می‌کنید؟ اما در حال سوم تصور کنید که دو طرف راهرو انباشته از وسایل مختلف باشد و باید به سختی خودتان را از لای وسایل عبور دهید. حال به چه سرعتی خواهید کرد؟

فیلتر بنزین نیز دقیقا همانند همان راهرو است. زمانی که خیلی کثیف شده باشد، بنزین به سختی از آن عبور می‌کند. کند شدن سرعت عبور بنزین، باعث می‌شود که بنزین به سختی وارد رله سوخت شود. از همین رو احتراق ناقص خواهد بود و موتور عملکرد مناسبی نخواهد داشت. مخصوصا زمانی که خودرو سرد باشد، اختلال بیشتری در عملکرد موتور ایجاد خواهد شد. بنزین گرم بیشتر به حالت بخار می‌شود و ساده‌تر عبور می‌کند. اما زمانی که موتور سرد است، کثیفی فیلتر بنزین باعث می‌شود تا در هنگام روشن کردن خودرو، موتور لرزش پیدا کند و حتی خاموش شود.

با تعویض به موقع فیلتر بنزین، سرعت و شتاب موتور افزایش پیاده می‌کند و به دلیل تکمیل شدن سیکل احتراق، مصرف خودرو نیز بهینه‌تر خواهد شد. از طرفی هزینه فیلتر بنزین آنقدر زیاد نیست. پس بهتر است هر ۱۵ هزار تا ۲۰ هزار کیلومتر آن را تعویض نمایید.

 

فیلتر روغن

فیلتر روغن نام آخرین فیلتری است که در مورد آن صحبت می‌کنیم. فیلتر روغن دقیقا بر بدنه موتور قرار گرفته و شکل استوانه‌ای دارد. این فیلتر در مسیر روغن موتور قرار گرفته و وظیفه تصفیه روغن را پیش از ورود به محفظه سیلندر به عهده دارد. کوچک‌ترین ناخالصی یا جرم در روغن می‌تواند فاجعه‌ای بزرگ را ایجاد کند. زمانی که ذره‌ای ناخالصی در روغن وجود داشته باشد، این ناخالصی وارد محفظه سیلندر شده و باعث خراش افتادن بدنه سیلندر می‌شود. یا حتی بدتر، ممکن است به پیستون یا سوپاپ‌ها آسیب وارد کند. به همین دلیل است که حتما باید از یک فیلتر روغن باکیفیت استفاده کنید. فیلترهای روغن تقلبی و غیر رسمی، قادر به تصفیه درست روغن نیستند و امکان عبور ناخالصی از روغن بسیار وجود دارد.

اما زمان تعویض فیتر روغن موتور به چه ترتیب است؟ اصلا چرا باید این فیلتر را عوض کنیم؟ پاسخ به پرسش دوم که بسیار ساده است. دقیقا همانند صافی بنزین یا فیلتر هوا، اگر این فیلتر پر شود، منافذ عبور هوا بسته خواهند شد. به این ترتیب روغن در زمان مناسب و با کیفیت مطلوب به موتور نخواهد رسید. این مساله می‌تواند باعث کاهش لغزش بدنه سیلندر و خراشیده شدن پیستون به سیلندر شود. این واقعا یک فاجعه محسوب می‌شود. اما خوشبختانه جلوگیری از این فاجعه کار دشواری نیست و هزینه زیادی هم ندارد.

معمولا زمانی که فیلتر روغن خودرو کثیف شده باشد، خوردو به سختی روشن می‌شود. همچنین امکان دارد چراغ روغن یا چراغ چک انجین نیز روی کیلومتر دیده شود.

 

زمان تعویض فیلتر روغن

خب سوالی که پیش می‌آید این است که چه زمانی باید این فیلتر را تعویض کنیم تا از همه مشکلات پیشگیری شود؟ معمولا بر اساس توصیه متخصصان خودرو، بهتر است هر دو بار سرویس روغن، یک بار فیلتر آن را نیز تعویض نمایید. اما این کاملا به کارکرد شما با روغن بستگی دارد. این مساله زمانی صحت پیدا خواهد کرد که شما هر ۵ هزار تا ۶ هزار کیلومتر روغن خود را عوض کنید. در غیر این صورت، باید هر ۱۰ هزار کیلومتر یک بار، فیلتر روغن خود را تعویض نمایید.

اما فیتلر روغن خودروها نیز نسبت به سایر قطعات بسیار ارزان قیمت هستند. به همین دلیل دلیلی وجود ندارد که در هر بار سرویس روغن، آن را نیز تعویض نکنید. پس اگر به سلامت خودروی خود اهمیت می‌دهید، حتما هر ۵ تا ۶ هزار کیلومتر، همزمان با تعویض روغن، فیلتر روغن خود را نیز عوض کنید.

 

تعویض یا تمیزکاری؟

متاسفانه بسیاری از رانندگان زمانی که صحبت از تعویض فیلتر یا قطعات یدکی خودرو به میان می‌آید، ترجیح می‌دهند هزینه کمتری داشته باشند. به همین دلیل به کرات دیده می‌شود که رانندگان با پمپ باد فیلترهای هوا را تمیز می‌کنند، اجازه می‌دهند که روغن سوخته از فیلتر روغن خارج شود و یا اینکه با یک حلال و تکان دادن، کثیفی‌های داخل فیتلر بنزین را خارج می‌کنند. اما آیا واقعا این کار فایده دارد؟

پاسخ به این سوال قطعا منفی است. زمانی که منافذ فیلترها بسته می‌شوند، با چنین کارهایی قابل باز شدن نیستند. این فیلترها یک بار مصرف هستند و با چنین کارهایی اصلا مجدد قابل مصرف نمی‌شوند. با این کار آسیب زیادی به موتور خود وارد خواهید کرد. البته اگر پیش از زمان مقرر تعویض فیلتر اقدام به این کار کنید، شاید باعث سلامت بیشتر موتور شود. اما اینکه با این کار، فیلترها را مجدد قابل مصرف کنید، محال است.

 

یادداشت اطلاعات تعویض فیلترها در زمان خرید خودرو

اگر یک خودروی کارکرده خریداری کرده‌اید، بهتر است بلافاصله تمامی فیلترهای آن را تعویض کرده و کیلومتر خودرو را در آن تاریخ یادداشت کنید. اما اگر قصد چنین هزینه‌ای را ندارید، باید در مورد زمان تعویض فیلترها از مالک قبلی سوال کرده و به پاسخ او اعتماد کنید. در هنگام خرید خودرو شاید بررسی وضعیت فیلترها، نشان دهد که چقدر مالک قبلی به سلامت خودرو اهمیت می‌داده. شاید بررسی فیلترها در خرید خودرو خیلی رایج نباشد، اما کسی که حتی به تعویض چنین قطعه ارزانی اهمیت نمی‌داده، چطور می‌توان انتظار داشت که به مخارج بیشتر خودرو رسیدگی کرده باشد؟

 

خب تقریبا با همه جزئیات فیلترهای خودرو آشنا شدید. به نظر شما تعویض کدام فیلتر بیش از همه حساس است؟ آیا تا به حال از تعویق در تعویض فیلترهای خودرو دچار مشکل شده‌اید؟ آن مشکل چه بوده و چطور آن را حل کرده‌اید؟ نظرات و تجربیات خود را با ما به اشتراک بگذارید!